New Study on Air Pollution: ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ‘ਚ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਹਵਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ।
Air Pollution Raise Mortality Risk: ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ PM 2.5 ਕਣ ਭਾਰਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ PM 2.5 ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੌਤ ਦਰ 8.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਲੈਂਸੇਟ ਪਲੈਨੇਟਰੀ ਹੈਲਥ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ PM 2.5 ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਮੌਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਮੌਤਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਵੱਲੋਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ 5 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲਗਭਗ 140 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ PM 2.5 ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ WHO ਵੱਲੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੋਜ ਬਾਰੇ ਅਸ਼ੋਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਹੈਲਥ ਐਨਾਲਿਟਿਕਸ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਟ੍ਰੈਂਡਸ ਦੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਖੋਜਕਰਤਾ ਸੁਗੰਥੀ ਜਗਨਾਥਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ PM 2.5 ਦਾ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿਰੁੱਧ ਹੋਰ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਘੱਟ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਖਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2009 ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (ਲਗਭਗ 1.5 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ) ਉੱਚ ਪੀਐਮ 2.5 ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ, ਜੋ WHO ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲਗਭਗ 0.3 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅੰਬੀਨਟ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਸਟੈਂਡਰਡਜ਼ (NAQS) ਤੋਂ ਉੱਪਰ PM 2.5 ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਐਕਸਪੋਜਰ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਹਾਰਵਰਡ ਟੀ.ਐਚ. ਚੈਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਲੀਡ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਟਰ ਜੋਏਲ ਸ਼ਵਾਰਟਜ਼ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕੋਲਾ ਬਰਨਿੰਗ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕਰਬਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
